Aksaray Üniversitesi, George Mason Üniversitesi ve CR World İnc. Tarafından “Sudaki Arsenik, Ağır Toksit Metaller ve Bakterileri Elimine Eden Yeni Nesil Su Filtreleri ile İlgili Çalışmalar, Üretim ve Konuşlandırmaları” konulu seminer düzenlendi.

Seminere Aksaray Vali Yardımcısı Mehmet Mızrak, Aksaray Belediye Başkanı Nevzat Palta Aksaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Acar, George Mason Üniversitesi Kimya Biyokimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abul Hussam, CR World İnc. Başkanı Tuğrul İmer, öğretim görevlileri ve çok sayıda davetli katıldı

Aksaray Belediye Başkanı Nevzat Palta seminerde yaptığı konuşmada Aksaray’ın su kaynakları ve içme suyu hakkında çok önemli bilgiler verdi.

Başkan Nevzat Palta konuşmasında şunları söyledi “Aksaray Üniversitemizde düzenlenen seminerde Aksaray’ı ilgilendiren, Aksaray ile beraber tüm Türkiye’nin birçok ilini beldesini ilgilendiren özellikle böyle bir gündemle ağırlıklı olarak arsenik ve ağır metallerle ilgili konu seçilmesi de bizi yakinen ilgilendirdi. Dolayısıyla buraya katılmayı kendime bir görev olarak addettim. Aksaray’ın bulunduğu bölge işte Hasandağ’ımız büyük bir avantaj ama bütün bunlarla beraber sönmüş bir yanardağ. Ama volkanik bir bölgede olması da Aksaray da özellikle içme sularıyla ilgili, yer altı sularıyla ilgili ciddi sıkıntıları beraberinde getiriyor.

AKSARAY’DA İÇME SUYU İLE İLGİLİ CİDDİ BİR SIKINTIMIZ YOK

Şimdi tabii ki Aksaray da içme suyuyla ilgili şu anda bizim bir sıkıntımız yok ciddi anlamda ve belirli bir süre yok. Ama bu sıkıntı yok demek değil. İlerde bu olmayacağı anlamına gelmez. Ama kullandığımız suların kalitesini artırmak daha sağlıklı bir su elde etmekte hepimizin borcu olarak değerlendiriyorum. Şimdi Aksaray’ımızdaki içme suyu kaynağımız böyle birkaç cümle ile özetlemek istiyorum. Ana içme suyu kaynağımız mamasın barajı. Yaklaşık olarak bizim içme suyumuzun neredeyse %70-80ini bu baraj karşılıyor. Bunun dışında Bağlı dediğimiz bir yer var. Artezyen kuyumuz var. Oradan da işte 200-250 litre biraz zorlarsak saniyede 300 litreye kadar çıkan bir su kaynağımız var. Birde Helvadere suyu dediğimiz şu anda Aksaray’ın değişik mahallelerinde yaklaşık 140 civarında çeşmelere verdiğimiz suyumuz var. Buda Helvadere tatlı su kaynağı. Şu an ana olarak 3 tane kaynağımız var.

 

50 YILLIK MAMASIN BARAJININ ÖMRÜ DOLMAYA BAŞLIYOR

Tabii ki bütün bu kaynaklarla beraber ağırlıklı olarak mamasın barajı. Bu baraj 1960-1962 yıllarında bitmiş ve Aksaray’a hizmet eden yaklaşık 50 yıllık bir baraj. Tabii ki bu barajın yıllar geçtikçe ömrü yavaş yavaş dolmaya başlıyor. Tabanında oluşan işte çamurdur ve buna benzer katmanlarla beraber belirli zamanlarda oluşan ark patlamaları ve buna benzer şeylerle hakikaten belirli zamanlarda izim bu içme sularımızda biraz kalitenin düştüğünü görüyoruz. Bizim hedefimiz aslında şu; nihai hedefimiz yani bu mamasın barajı kurulduğu aşamalarında sulama suyu olarak yapılmış. Fakat şehirdeki içme suyu kıtlığından dolayı da 1997-1998li yıllarda içme suyuna da katkı için burada bir tesis kurulmuş ve şu anda bizim arıtma tesisimiz var. Bu tesiste barajdan aldığımız suyu arıtıyoruz ve arıttıktan sonra şebekeye veriyoruz.

ŞEHİR ŞEBEKESİNE VERDİĞİMİZ SULARDA DÜNYA STANDARTLARINA UYGUN ARSENİK DÂHİLDİR

Şunu özellikle söyleyeyim. Zaman zaman kulağımıza geliyor ama şehir şebekesine verdiğimiz sularda kesinlikle dünya içme suyu standartları veya hıfzı sıhha’nın belirlemiş olduğu belirli standartlar içerisinde arsenik dâhil. Barajdan gelen suda arsenik biraz yüksek sonuçta ama barajda bizim normal arıtmamız ve m3 klor dediğimiz kimyasalları kullanmamızla beraber arıtmadan çıkan ve şebekeye verdiğimiz suyun içerisindeki arsenik oranı hocalarımızda yakinen biliyorlar. 4-5 mikrogram/litreye kadar rahatlıkla düşürebiliyorlar. Yani şu anda standart olan 10 mikrogram/litrenin altında barajdaki suyu biz şebekeye verebiliyoruz. Üniversitemizin desteğini her zaman görüyoruz ve bekliyoruz. Hocalarımızda Murat hocam olsun diğer hocalarımızda sağ olsunlar. Her türlü katkıyı da veriyorlar.

ASLINDA BARAJI İÇME SUYUNDAN ÇIKARIP ORAYI SULAMA SUYU OLARAK KULLANMAK GEREK

Nihai hedefimizin şu olması lazım;. Gönlüm bunu istiyor. Barajı içme suyundan çıkarıp aslında orayı sulama suyu olarak kullanmak ama diğer açıdan da alternatif su kaynakları ile şehrimizin içme suyu kaynağını oluşturmamız gerekir. Nihai hedefimiz bu. Bununla ilgili çalışmalarımızda var ama bu süre içerisinde de ana su kaynağımız olan barajı da göz ardı etmemiz mümkün değil. Her halükarda burada ciddi çalışmalar yapmamız lazım. Orada ki işte barajın etrafındaki beldelerin belediyelerin veya diğerlerinin oluşturduğu kirlilikleri de ortadan kaldırmamız gerekir. Bununla ilgili zaten hem üniversitemiz sağ olsunlar çalışmalarını yapıyorlar. Sayın Bakanımız Veysel Eroğlu Aksaray’a geldiğinde de özellikle konuyu aktardık. Daha önce de bizim bir çalışmamız vardı bundan 3-4 yıl önce. Ve şu anda başladı kısmen devam ediyor. Yani barajımızın ömrünü uzatmak. Yoksa bu çalışmaları yapmadığımız zaman belki 3-5 yıl sonra baraj kullanılmaz hale gelebilir. Ama bu çalışmaları yaparda süreyi biraz daha uzatabilirsek en azından bizim su kaynakları açısından bir sıkıntıya düşmeyiz diye düşünüyorum.

BAĞLI’YA İLERİ TEKNOLOJİDE ÇOK GÜZEL BİR ARSENİK ARITMA TESİSİ KURDUK

Gelelim arseniğe. Şu anda bağlıda ki suyumuzda 50-60 mikrogram/litre civarında arsenik var. Bu tabii ki standartların çok üzerinde. Bu gün Hatem hocamla kısmen konuştuk. Şu anda organizede bir çalışma yapmışlar. 112 mikrogram/litre ve çok yüksek rakamlar. Ona göre biraz daha iyi 50-60 mikrogram/litre civarında ama tabii ki bunu şebekeye vermemiz çok uygun değil. Gerçi uzun yıllar dünyada Amerika dâhil içme sularında ki arsenik oranları 50 mikrogram/litrenin üstünde olmasın diye uzun yıllar bunlar gündeme gelmiş. Kullanılmışta bu sular ama şu anki standardımız 10 mikrogram/litre. Bunun altına düşürmemiz lazım. Bu çerçevede tabii ki bizim bağlıdaki suyumuzun da bu standartlara ulaşması için Sayın Bakanımız Veysel beyinde talimatlarıyla orada şu anda çok güzel bir arsenik arıtma tesisi kurduk. Hakikaten ileri teknoloji ile kurulmuş bir arsenik arıtma tesisimiz var. Hem oraya kurduk hem de Helvadere kaynağına kurduk. Gerçi Helvadere’deki su kaynaklarında çok yüksek arsenik oranı yok 10 mikrogram/litrenin biraz üzerinde. Ona rağmen biz oraya da arsenik arıtma tesisi kurduk. Oradaki sistem şu anda çalışıyor. 1 yıldır sistem çalışıyor. 4-5-6 neyse 10un altına kesinlikle düşürüyoruz.

Şu anda şebekeye verdiğimiz sularda hem arıtmadan aldığımız bizim şu anda ki barajdan gelen arıtarak verdiğimiz suda 10 mikrogram/litrenin altında. Hem de esas problemli yer olan bağlıda ki suda 50-60 mikrogram/litreden 10 mikrogram/litrenin altına şu anda rahatlıkla düşürebiliyoruz. Ama her şeye rağmen arsenik bir problem. Sadece Aksaray’ın problemi değil. Nevşehir’in de Kırıkkalelin de Van’ın da problemi. İzmir’inde problemi. Yani volkanik bölge nerede varsa ki en az bizim burada Van da bir rakamlar duymuştum. Şaşırmıştım yani. Orada da ağırlıklı olarak yer altı suyu pompalarla alındığı için ciddi oranda sıkıntı. Dolayısıyla böyle bir konunun gündeme gelmesi hakikaten bizim açımızdan en azından bir bilgilendirme açısından ileriye dönük çalışmalar açısından çok faydalı olur diye düşünüyorum. İlgiyle takip edeceğiz. İnşallah bizlere de bu konuda katkı olur diye düşünüyorum. Tekrar böyle bir programdan dolayı başta değerli hocam olmak üzere tüm kıymetli hocalarımıza yürekten teşekkür ediyorum.”

Yapılan konuşmanın ardından Başkan Nevzat Palta, CR World İnc.Başkanı Tuğrul İmer’e Teşekkür beratı ve çeşitli hediyeler verdi.

 

k