Yurdumuzda her 25 Eylül’ü izleyen hafta Yangın Haftası olarak değerlendirilir. Hafta süresince çeşitli yayın organları ile halka, okullarda öğrencilere yangının zararları anlatılır. Korunma yolları ve alınması gereken önlemler belirtilir. Doğa kendi dengesi içinde yapıcı olduğu kadar yıkıcıdır da. Ateş olumlu yönlerine karşın denetimden çıkınca yangını oluşturur ve yıkıcı yönünü gösterir. Bilgisizlik, ihmallik ve tedbirsizlik sonucu oluşan yangına karşı insanoğlu çeşitli önlemler almıştır. Bu önlemlerin en gelişmişi " İtfaiye örgütüdür." Yurdumuzda İtfaiye Örgütü kurulmadan önce Davut isimli biri Fransa’ da gördüğü didon denilen yangın tulumbasından esinlenerek, ilk yangın söndürme aracını yaptı. Tulumbayı taşıyan, yangını söndüren kişilere tulumbacı denirdi. Her mahallenin tulumbacıları ayrı idi. Ülkemizde ilk yangın söndürme örgütü 1914 yılında kuruldu. Eskiden kentin yüksek bir binasının tepesinde ya da yangın gözlemek için özel olarak yapılmış bir kulede gözcü bulunurdu. Herhangi bir yerde çıkan yangını gözcüler, tulumbacılara bildirir, tulumbacılar da tulumbayı sırtlar, sokaklarda bağıra bağıra yangın yerine gelirler ve yangını söndürürlerdi
Yangın söndürme görevi 25 Eylül 1923 tarihinde belediye hizmeti olarak kabul edildi. Bugün belediyelerde ve büyük endüstri kuruluşlarında itfaiye örgütü vardır. Türkiye’mizde yaklaşık 90 bin kadrolu, 26 bin fiili çalışanı bulunan itfaiye teşkilatına devletimiz ve halkımız insan haklarına saygılı çağdaş toplumlarda olduğu gibi mal ve can sahibinin bile koşarak kaçtığı yangının içine koşarak giren itfaiye ve personeline farklı bir önem ve değeri verecektir. İlimizde kuruluşunu bir araç ve 2 personel ile çalışmaya başlayan Aksaray itfaiyesi, 44 personel ve 8 araçla Norm kadro da belirtilen personel (105) sayısından az personelimiz olmasına rağmen Türkiye’mizin araç ve personel yönünden en iyi itfaiye teşkilatları arasındadır. Gelişmiş ülkelerde olduğu gibi itfaiyemiz önleme, kurtarma, eğitim ve söndürme görevlerini en iyi şekilde 24 saat çalışarak yerine getirmeye çalışmakta bu doğrultuda araç ve ekipmanın modernizasyonu sürekli yenilemektedir.
UNUTMAYIN Kİ İNSAN HAYATI BİR DAKİKALIK DİKKATSİZLİĞE BAĞLIDIR
Hiç kimse zehirlenip hayatına son verecek şekilde doğalgaz ve diğer katı yakıtlarla evini ısınma ve ısıtmasını istemez. Zehirlenmeler ve kazalar önceden tahmin edilemeyen sebeplerden, bilgisizlik, ihmal, unutkanlık, tedbirsizlik ve dikkatsizlikten meydana gelir. İnsanların çoğu karbon monoksit zehirlenmelerine karşı ikaz edilmesine, televizyonlarda zehirlenme sonucu ölümleri seyredip, gazete ve dergilerde resimlerini görüp dehşete düşmelerine rağmen doğalgaz ve soba facialarında soğukların artmasıyla birlikte artış görülmektedir. Karbon monoksit gazı Renksiz, Kokusuz ve Tatsız olduğundan dolayı dünyada ''Sessiz Öldürücü'' olarak adlandırılmaktadır. Zehirlenme vakalarında karbon monoksit gazı zehirlenmesi dünyada ilk sırayı almaktadır.
Halk arasında soba zehirlenmesi adı ile tanıdığımız karbon monoksit gazı, doğalgaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yakıt maddelerinin tam olarak yanmaması sonucunda oluşan zehirli bir gazdır.
Kullandığımız ısıtıcıların gerekli bakımının yapılmaması soba borularının ve bacaların yeterince temiz olmaması ve ısıtıcıları kullandığımız mekânların havalandırma sisteminin bulunmaması karbon monoksit gazından daha çabuk etkilenmemize neden olur.
MENFEZ VE DEDEKTÖR KULLANIMI!
Metan ve Karbon monoksit gazı algılama detektörlerinin kullanımı yaygınlaştığında bu tür kaza ve ölümlerin önüne geçileceği veya azalacağı bir gerçektir. Sadece gerekli kalite ve uygunluk belgesi verilmiş alarmları kullanın. Havalandırma sisteminin iyi olması, hem sesli, hem de görüntülü bir şekilde insanları uyaracak Karbon monoksit Detektörünün kullanılması şart olmuştur. Avrupa da geçerli tek karbon monoksit detektörü standardı EN50291dir. Alarmınızın test tuşuna basarak ayda en az bir kere kontrol edin.
BACALARINIZI TEMİZLETİN
Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 58. maddesi: 1. bendi “ Baca tesisatının, ilgili Türk Standartlarındaki esaslara uygun olması şarttır. Her kazan için tercihen ayrı bir baca kullanılır, soba ve şofben boruları kazan bacalarına bağlanmaz .” 10. bendi,” Odun ve kömür gibi katı yakıtlar ile yüksek oranda is bırakan sıvı yakıtlar kullanıldığı takdirde borular ayda bir, bacalar ise iki ayda bir temizlenir.”şeklindedir.
Bacaların temizlenmesi için en uygun aylar Haziran ve Eylül aylarıdır. Kuşlar baca içlerine yuva yapmayı severler. Soba boru ve bacalarının tıkanıksız ve temiz olduğundan emin olun. Baca temizliği için apartman yöneticinizi uyarın. Soba boru veya bacalarının tıkanıklığı sadece karbon monoksit gazının odaya dolmasına sebep olmayıp yangın içinde büyük bir tehlike arz etmektedir. Tıkanan bacalar, içerisinde bol miktarda karbon monoksit gazı bulunan dumanı geri teper ve içeri verir. Bu gazı belirli bir süre soluyan canlılar hayatlarını kaybederler.
DOĞALGAZDA KARBONMONOKSİT GAZINA SEBEB OLAN DURUMLAR,
1-Standartlara uygun olmayan ve temizlenmeyen bacalar
2-Temiz hava girişinin engellenmesi ( menfezlerin kapatılması)
3-Kombi cihazının yakıcı bölümlerinde özel sargının iyi yapılmamış olması veya tozlanmış olması
DOĞALGAZ KAYNAKLI YANGINA NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ;
Hemen söndürülmesi gereken diğer birçok yangın çeşidinden farklı olarak; gaz yangınlarının söndürülmesinde uygulanacak genel kural önce gaz akışını kesmek, sonra söndürmektir. Bu nedenle, gaz yangınını derhal söndürmeye kalkışmamalı, gaz akışı kesilene kadar yanmasına izin verilmelidir. Bu arada, gaz kesilerek yangın söndürülünceye kadar, yakındaki yanabilir maddelerin, Isı Transferi (İletim, Taşınım, Işınım) ile tutuşmasını önlemek için mümkünse uzaklaştırılması veya çevresi su ile soğutularak korunması gerekmektedir. Vanayı kapamak için, yangının söndürülmesi mutlaka gerekiyorsa, çok kısa bir sürede gaz alevleri söndürülerek vana kapatılmalıdır.
DOĞALGAZ KAÇAĞI OLURSA!
Doğalgaz aslında kokusuz bir gazdır. Gaz kaçağı olması durumunda kolayca anlaşılabilmesi için çürük sarımsak kokusuyla kokulandırmıştır. Benzer bir koku duyduğunuzda Doğalgaz kaçağıyla karşılaştığınızda bütün doğalgaz cihazlarını ve vanalarını kapatınız,
Ø Kapı ve pencereyi açıp havalandırmayı sağlayınız,
Ø Ana Vanayı Kapatınız,
Ø Çakmak-kibrit yakmayınız
Ø Elektrik düğmelerine dokunmayınız, kapamayınız veya fişten çekmeyiniz.
Ø Kapı zilini kullanmayınız ve kullandırmayınız.
Ø Ateş Yakmayınız,
Ø Kıvılcım çıkarabileceği için telefonunuzu kullanmayınız.
Ø Sigara İçmeyiniz
Ø Gaz kokusu olan mekânı herkesin boşaltmasını sağlayınız.
Ø Komşularınızdan veya en yakın bir yerden 187 Doğalgaz Acil Hattını arayınız.
Ø 187’ye ulaşamazsınız itfaiyeyi arayınız. Alo yangın 110
YANGIN KAPINIZI ÇALARSA
Ø Telaşlanmayın
Ø Bulunduğunuz yerde yangın ihbar düğmesi var ise, ona basın veya itfaiye teşkilatına telefon edin,(ALO YANGIN 110) yangını çevrenizdekilere duyurun.
Ø Yangın yerinin adresini en kısa ve doğru şekilde bildirin.
Ø Mümkün ise yangının cinsini de bildirin (bina, benzin, doğalgaz, motorlu vasıta vb. gibi).
Ø İtfaiye gelinceye kadar yangını söndürmek için elde mevcut vasıta ve imkânlardan faydalanmaya çalışın.
Ø Yangının yayılmasını önlemek için kapı ve pencereleri kapatın.
Ø Yangın olayını gördüğünüzde oda kapısı açıksa kapatın.
Ø Kapalı ise elinizin tersi ile kapıdaki sıcaklığı inceleyin, duman ve ısı çıkışını önlemek için gerekirse kapının kenarlarına ıslak bezler sıkıştırın.
Ø Kapı veya pencere kenarlarında kısık duman çıktığını gördüğünüzde kesinlikle buraları açmayın; aksi halde patlama (geri tepme-backdraft) tehlikesine neden olabilirsiniz.
Ø Yere yakın, dizlerinizin üstünde hareket edin.
Ø Kaçarken gözlerinizi kapatmayacak şekilde ıslak bir bezle ağzınız kapayın, sık nefes almayın.
Ø Yerlere kesinlikle su dökmeyin, buhar size yaşam şansı vermeyebilir.
Ø Yangın anında en tehlikeli yerler, yangın katının bir üstü ile en üst katlardır.
Ø Bulunduğunuz katta sığınacak yer yoksa aşağıya doğru kaçış yolunu tercih edin.
Ø Asansörü kullanmayın
BUNLARI BİLİYORMUSUNUZ
· İhbar geldiğinde bir ekibin tam teçhizat hazırlanıp hareket etmesinin 35-50 saniye arası sürdüğünü,
· Bir itfaiyeci aracının dünya standartlarına göre olay yerine 8 dakikada varması gerektiğini,
· Bir ev yangınında yangın yerinin sıcaklığının en az 900 santigrat dereceye yükselebildiği,
· Bir sigara yanarken, ucundaki köz yaklaşık 1204 fahrenheit sıcaklığa çıkar. 700 santigrat derece olarak da gösterildiğini,
· Küçük bir kıvılcımın alev aldıktan sonra yaklaşık 2 buçuk dakikada bir metre yüksekliğinde alevleri olan bir yangın haline dönüştüğünü,
· Tam donanımlı bir itfaiye aracının teçhizatlarıyla beraber ortalama iki ev parasına alındığını,
· İtfaiye aracından sıkılan suyun tuğla duvarı deldiğini ve bir arabayı sürükleyebildiğini,
· İtfaiyeci yangın müdahale kıyafetinin 500 santigrat derecede rahat bir şekilde çalışma sağlayabildiğini,
· İtfaiyeci yangın müdahale kıyafetinin ağırlığının yaklaşık 20 kg olduğunu,
· Yangında ölen kazazedelerin daha çok yanarak değil dumandan zehirlenerek öldüğünü,
· İngiltere de itfaiyecilerin sat komandolarından ya da o seviyede insanlardan seçildiğini,
· Bir itfaiyeci yeri geldiğinde bir doktor, bir mühendis, bir öğretmen, bir psikolog, bir kimyager bilgisine sahip olması gerektiğini,
· Yangın yerinde ortaya çıkan karbon monoksit gazının üç solumada bir insanın hayatını sonlandırdığını,
· 6 kg lık seyyar yangın söndürücülerin 15-20 saniye gibi çok kısıtlı bir zaman içinde bittiğini,
· Oksijen tüpünün vanasındaki metal aksama gres veya madeni yağ bulaşırsa tüpün patladığını,
· Türkiye de ilk itfaiyecilerin Osmanlı zamanında külhanbeylerinden oluştuğunu, adlarının tulumbacı olduğunu, yangınlara nara atarak ve mani söyleyerek gittiklerini ve diğer mahalle tulumbacılarıyla rekabet içinde olduklarını.
Unutmayın ki insan hayatı bir dakikalık dikkatsizliğe bağlıdır. Zamanında alınmayan koruyucu ve güvenlik önlemlerinin hayatınıza mal olmaması için İtfaiye Müdürlüğümüzce yapılan önerileri dikkate almayı unutmayınız.
Yangından korunma ve güvenlik sizinle başlar.