Her 5 kişiden 1’i KOAH’lı Aksaray Devlet Hastanesi Mustafa Yazıcı Göğüs Hastalıkları Kliniği Doktorlarından Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Vehbi Ayhan, mevsim değişikliği nedeniyle birçok kişiyi etkileyen KOAH’la ilgili olarak vatandaşları uyardı.
Dr. Vehbi Ayhan, aramızda yaşayan her 5 kişiden 1’inin KOAH hastası olduğunu ve bu hastaların 10’da 1’in hastalığının farkında olduğunu ifade ederek; kişi eğer sigara kullanıyor veya mesleki nedenlerden dolayı toz, duman ve zehirli gazlara maruz kalıyorsa, uzun süreli devam eden bir öksürüğü ve öksürüğe bağlı olarak bağlam çıkartıyorsa, nefes almakta zorlanıyorsa hemen bir Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurmasını istedi.
KOAH hastalarına uyarılarını sürdüren Göğüs Hastalıkları Uz.Dr. Vehbi Ayhan, sigarayı bırakmanın hastalığın ilerlemesini durdurduğunu da söyledi.
Uz.Dr. Vehbi Ayhan KOAH’ı şöyle anlattı.
“KOAH Nedir?
Kronik (müzmin veya süreğen) Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı
(KOAH), akciğerin kronik ilerleyici bir hastalığıdır. Hastalık büyük oranda
sigara dumanı ve bazı kişilerde diğer zararlı gaz ve parçacıklara
bağlı olarak gelişen soluk yollarının mikrobik olmayan bir iltihabı sonucu
oluşur. Bu iltihaplanma sonucu hava yolları daralır. Bu iltihapla
mücadele etmede yetersiz kalan akciğerlerde giderek ilerleyen bir harabiyet
oluşur. Dünya’da ve Türkiye’de her 5 kişiden biri KOAH’lıdır.
Ancak KOAH’lıların ancak onda biri hastalığının farkındadır. KOAH’a
ait belirti ve bulgular 50’lili yaşlara gelmeden fark edilemeyebilir. Bunun
başlıca nedeni hastaların KOAH bulgularını doktora başvurmaya değecek
kadarönemsememesi, sıklıkla bunları sigara ile ilişkilendirmesi ya
da bu bulguları yaşlanma, şişmanlık gibi başka nedenlerle açıklamayı
tercih etmesidir. Oysa hastalık erken dönemde saptanabilse, risk faktörlerinden
kaçınmak ve böylece hastalığın ilerlemesini durdurmak mümkün
olabilecektir.
KOAH’lı olmak nasıldır?
Yalnızca sağlıklı bir nefes icin değil, daha iyi ve daha uzun bir
yaşamiçin sağlıklı akciğerler gereklidir. Birçok insan için KOAH ile yaşamak kolay değildir.
KOAH tüm hayatınızı etkileyebilecek ciddidir hastalıktır. Fakat bu durum hayattan zevk almanızı engelleyeceği anlamına gelmez. Sağlık ekibinizden nefes almanızı, egzersiz yapmanızı iyileştirecek yolları öğrenebilir, hastalığın neden olabileceği olumsuzlukları önleyebilirsiniz. Eğer ilaçlarınızı etkin şekilde kullanır ve doktorunuzun önerilerini doğru şekilde uygularsanız; sağlığınızın ve yaşam kalitenizin artacağından şüpheniz olmasın. Yeter ki siz hastalığınızı iyi tanıyın, hastalıkla ilgili tedavi önerilerini uygulayın.
KOAH’TA AKCİĞERLERDE HANGİ DEĞİŞİKLİKLER MEYDANA GELİR?
KOAH’da akciğerlerin en küçük birim olan hava kesecikleri ve bu hava
Keseciklerine ulaşan küçük hava yolları hasar görür.
Normalde balongibi rahatlıkla genişleyip daralabilen hava kesecikleri, bu özelliklerini
yitirir, yıpranır ve normal boyutlarına geri dönemez hale gelir.
Bireysoluk verdiğinde bir miktar hava akciğerlerde hapis kalır.
Bu durumkirli havanın dışarı atılmasını ve temiz havanın içeri alınmasını güçleştirir.
Hava yollarının etrafındaki damarların da zedelenmesi nedeniyle;
Vücuttan kirli havanın atılması ve temiz havanın dokulara kullanılmak üzere ulaştırılması güçleşir. Tüm bu anlatılanlar tıbbi olarakAmfizemolarak isimlendirilir
KOAH’daküçük hava yolları mikrobik olmayan bir iltihap nedeniyle şişer ve normalde olması gerekenden fazla miktarda salgı(balgam)oluşturur. Şişen dokular ve oluşan fazla miktardaki salgı soluk alıp vermeyi zorlaştırır. Çünkü hava yolları daralır ve havanın bu yollardan geçişigüçleşir. Fazla miktardaki salgı öksürük yoluyla dışarı atılamadığı için, hava yollarında kolaylıkla enfeksiyon meydana gelebilir. Tüm bu anlatılanlar tıbbi olarak Kronik Bronşitolarak isimlendirilir.
KOAH’A HANGİ DURUMLAR SEBEP OLUR?
KOAH’ın en önemli ve sık görülen nedeni aktif olarak sigara içicisi olmak ya da pasif olarak dumana maruz kalmaktır.
KOAH gelişimine neden olan diğer faktörler aşağıda sıralandığı
gibidir:
• Meslek nedeniyle toz duman ve zehirli gazlara maruz kalmak.
• Ülkemizdeözellikle sigara içmeyen kadınlarda ısınma ya da pişirme amacıyla çalı, çırpı ve tezek yakmak.
• Pasif sigara içiciliği (Sigara içilen ortamda bulunmak)
• Cinsiyet
• Sosyoekonomik durum
• Hava kirliliği
• A, C, E vitamini eksikliği ve alkol kullanımı KOAH gelişiminde rol oynayabilmektedir.
• Alfa 1 antripsin eksikliği gibi genetik nedenler.
KOAH’LI OLDUĞUMU NASIL ANLAYACAĞIM?
Başta tütün dumanı olmak üzere, ısınma ve/veya pişirme amacıyla kullanılan çeşitli yakıtların dumanına veya mesleki toz, duman, toksik gaz ve taneciklere uzun süre maruz kalan kişilerde uzun süreli öksürük, balgam çıkarma ve giderek artan nefes darlığı yakınmalarından en az biriningelişmesi halinde, yakınmalar çok şiddetli olmasa dahi göğüs hastalıkları doktoruna başvurulması gereklidir. Bu kişilere nefes ölçüm testi (spirometri) yapılarak KOAH tanısı konulabilir. Hastalığın gerek başlangıcında gerekse ileri evrelerinde yakınmaları kontrol altına almak mümkündür.
Spirometri Nedir?
Spirometri bir ufleme ile akciğerlerden ne miktarda havanın ne hızla çıkabileceğiniölçmekicin kullanılan bir testtir. Cihaz bir bilgisayar sistemine bağlı çalışır.Doktorun ya da solunum teknisyeninin direktiflerine uyulduğunda uygulanması kolay bir ölçümdür. Spirometri ile elde edilen nefes ölçümlerinegöre hava yolu darlığı hafif, orta, ağır, çok ağır olarak sınıflandırılır.
KOAH’LA MÜCADELE İÇİN YAPMAMIZ GEREKENLER?
• Sigara içmeyi bırakın
• Grip ve zatürre aşılarınızı yaptırın
• KOAH ilaçlarınızı doğru şekilde kullanın
• Egzersiz yapın
• İyi ve doğru beslenin
• Enerjinizi iyi kullanın ve stresten uzak durun
• Oksijen tedavinizi kullanın
• Ataklarınızı azaltıcı tedbirleri alın ve atağa girdiğinizi fark edin.
KOAH sigara bırakılmasının acil olduğu en önemli hastalıktır.
KOAH’da sigarayı bırakmak hastalığın ilerlemesini durduran en etkili yöntemdir.
Sigara bırakma polikliniklerinden destek alarak sigarayı daha kolay bırakabilirsiniz” dedi.